Ngày xá tội vong nhân là gì, vào ngày nào - Cách cúng xá tội vong nhân

16-08-2018 21:00

Truyền thuyết ngày xá tội vong nhân là gì, có ý nghĩa gì, vào ngày bao nhiêu trong tháng 7, bài cúng, văn khấn, cách cúng xá tội vong nhân cần sắm lễ gì, đồ cúng ra sao?

1. Truyền thuyết ngày xá tội vong nhân

Rằm tháng 7 xá tội vong nhân là một nét văn hóa truyền thống lâu đời của người Việt Nam, tuy nhiên nhiều người vẫn còn chưa biết ý nghĩa của ngày xá tội vong nhân hay truyền thuyết về ngày xá tội vong nhân bắt nguồn từ đâu và từ khi nào. Sự tích ngày xá tội vong nhân bắt nguồn từ câu chuyện giữa ông A Nan Đà và một con quỷ miệng lửa (diệm khẩu) hay còn gọi là quỷ mặt cháy (diệm nhiên).

Theo đó, một tối ông A Nan (tức A Nan Đà) đang ngồi trong tịnh thất thì thấy một con ngạ quỷ thân khô gầy, cổ nhỏ dài, miệng nhả ra lửa bước vào. Con quỷ nói với A Nan rằng ba ngày sau ông sẽ chết và sẽ luân hồi vào cõi ngạ quỷ, miệng lửa cháy mặt như nó.

A Nan sợ quá, bèn nhờ quỷ bày cho phương cách tránh khỏi khổ đồ. Quỷ đói nói: “Ngày mai ông phải thí cho bọn ngạ quỷ chúng tôi mỗi đứa một hộc thức ăn, lại vì tôi mà cúng dường Tam Bảo thì ông sẽ được tăng thọ mà tôi đây cũng sẽ được sanh về cõi trên”. A Nan đem câu chuyện này nói với Đức Phật, Phật bèn đặt cho bài chú “Cứu Bạt Diệm Khẩu Ngạ Quỷ Ðà La Ni” để tụng trong lễ cúng cho thêm phần phước.

Từ đó, người Trung Hoa gọi lễ cúng này là Phóng diệm khẩu, nghĩa là cúng bố thí và cầu nguyện cho quỷ đói miệng lửa. Nhưng dân gian hiểu rộng ra là cúng cô hồn, cúng thí cho những vong hồn lang thang không nơi nương tựa, không có người thờ cúng. Tục cúng cô hồn bắt nguồn từ sự tích này, hiện nay người ta vẫn gọi cúng cô hồn là Phóng diệm khẩu – nghĩa là “thả quỷ miệng lửa”, sau này được hiểu rộng thêm thành “tha tội cho tất cả những người chết”.

Truyền thuyết ngày xá tội vong nhân

Truyền thuyết ngày xá tội vong nhân

Ngày rằm tháng 7 xá tội vong nhân cũng bắt nguồn từ đây. Theo tín ngưỡng dân gian, vào ngày này các tội nhân ở cõi âm được tha tội một ngày, trở về nhà thăm con cháu nên các gia đình ở dương gian sẽ làm cỗ bàn, đốt vàng mã và cầu cúng tụng kinh độ trì cho họ.

Bên cạnh việc cúng gia tiên thì nhiều gia đình còn bày lễ cúng chúng sinh ở trước thềm nhà, ngoài sân, ngoài ngõ để cúng cô hồn, ma đói với các lễ vật sơ sài như bỏng ngô, bánh đa, khoai lang, trứng luộc, cháo trắng… Gia đình nào hậu hĩnh, có điều kiện thì cúng xôi chè, tiền vàng, quần áo vàng mã…

Cúng cô hồn có thể thực hiện tại gia tự hoặc bày tại các cầu, quán, đình, chùa và gọi chung là cúng cháo. Lễ vật để cúng cháo bao gồm cháo trắng nấu bằng gạo, cơm nắm, hoa quả, bỏng, bánh kẹo, trầu cau, xôi chè, vàng mã… Lễ vật được bày lên mẹt hoặc nong, cháo múc vào lá mít, lá đa cuộn lại. Khi cúng cô hồn xong thì lễ vật này thường được trẻ em hay những người nghèo chia nhau, vàng mã thì được hóa đi.

Hiện nay có nhiều người nhầm tưởng rằng ngày xá tội vong nhân với lễ Vu Lan, tuy nhiên đây hai ngày khác nhau, hai tập tục khác hẳn nhau về ý nghĩa theo văn hóa của người Việt. Theo đó, lễ Vu Lan là một là dịp để con cháu báo hiếu, tỏ lòng hiếu thuận đến cha mẹ, còn ngày xá tội vong nhân là ngày các vong hồn người chết được tha tội một ngày, trở về nhà thăm con cháu.

2. Cách cúng xá tội vong nhân

Theo tín ngưỡng dân gian, ngày rằm tháng 7 âm lịch hàng năm còn được gọi là ngày “xá tội vong nhân”, diêm vương mở cửa địa ngục cho các vong hồn không nơi nương tựa, chịu nhiều oan trái, không có người thờ cúng, lang thang vật vạ tìm được đường về với tổ tiên… Người trần thường làm một mâm lễ cho các vong hồn này để họ không quấy nhiễu dương gian.

Cúng ngày xá tội vong nhân thường được tổ chức vào chiều tối ngày 14 hoặc 15 tháng 7, người ta cho rằng đây là thời gian các vong linh đang trên đường trở về địa ngục nên cũng là thời điểm cúng xá tội vong nhân chuẩn nhất.

Theo kiến thức phong thủy cơ bản, sắm lễ cúng ngày xá tội vong nhân dành cho chúng sinh bao gồm các lễ vật như:

- Muối gạo 1 đĩa (sau khi cúng xong sẽ được rắc ra vỉa hè hoặc sân nhà về bốn phương tám hướng)

- Cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ). Người ta tin rằng những linh hồn bị đày đọa phải mang một thực quản nhỏ hẹp không thể nuốt được thức ăn thông thường, nên phải cúng bằng cháo loãng.

- Hoa quả (5 loại 5 mầu)

- 12 cục đường thẻ

- Quần áo chúng sinh với nhiều màu sắc (xanh lam, xanh lá mạ, vàng, hồng...)

- Các loại bỏng ngô, bánh, kẹo

- Tiền vàng (tiền thật các loại mệnh giá và tiền vàng mã), rải tiền vàng ra mâm cúng phải để 4 hướng Đông, Tây, Nam, Bắc, mỗi hướng từ 3-5-7 cây hương.

- Nước: 3 chun (hay 3 ly nhỏ ), 3 cây nhang , 2 ngọn nến nhỏ.....

Lưu ý, đồ cúng xá tội vong nhân không cúng xôi, gà, heo, chỉ nên cúng bằng các món ăn chay, vì cúng đồ mặn sẽ khơi dậy tham, sân, si.

Cúng xá tội vong nhân phải được bày ngoài trời hoặc trước cửa chính của ngôi nhà, gia chủ đọc văn khấn hoặc bài cúng nôm theo tâm nguyện và rải lòng thương của mình đối với các cô hồn, mong linh hồn giải thoát khỏi trần thế đau khổ. Khi lễ cúng xá tội vong nhân xong thì gạo, muối được vãi ra sân, đường còn vàng mã thì đem đốt.

Cách cúng ngày xá tội vong nhân rằm tháng 7